نقش‌برجستهٔ بودا و بودیساتواها

این نقش برجسته، نمونه ئی برجسته از هنر گندارا در دوران فرمانروائی امپراتوری کوشانی است؛ هنری که با آمیزش سبک یونانی-رومی و باورهای بودائی، جلوه ئی بی مانند در تأریخ هنر جهان پدید آورد.

این اثر ارزشمند، که امروزه در موزیم گیته (Guimet) فرانسه نگهداری می شود، بازمانده ئی از سدههای ۲ تا ۳ میلادی است و تصویری از بوداهای سه گانه همراه با همراهانشان را به نمایش می گذارد.

چنان که از چپ به راست دیده می شود:

یک فدائی کوشانی، با شاخهٔ گل و هدایای نذری در دست، نماد پایبندی به آئین بودا.

بودیساتوا مایتریه (Maitreya)، بودای آینده، مظهر امید به نجات نهائی و بازگشت رهائی بخش.

بودا (Buddha = شاکیامونی)، آموزگار بزرگ که در سرزمین لمبینی (امروز در کشور نپال) زاده شد، با ژست «آبَیَه مُدره» (دست بالا برای آرامش و حمایت).

بودیساتوا آوالوکیتسورا (Avalokiteśvara)، به معنای «ارباب جهان» یا «آن که بر جهانیان می نگرد»، نماد شفقت و یاری بی پایان.

یک راهب بودائی با برگ نذری و آوند قربانی، نشانهٔ فروتنی و خدمت در راه حقیقت.

 این نقش برجسته نه تنها روایتگر مقام معنوی بودا و بودیساتواها است، بلکه نماد پیوند فرهنگ ها در بستر گندارا به شمار می آید؛ جائی که باورهای هندی، هنر یونانی، و شکوه کوشانیان در کنار هم، سنتی تازه و جهانی آفریدند.