37

تصویر اسب تروا، بر یک زیور حدوداً دو هزار پنجصد ساله !

از کتاب: سخنان نغزی از پرچمن
07 September 2025

نوعی زیور کوچک اتروسکی « از اتروریای باستان » بشکل (scarab) ، با ابعاد (۱،۵) سانتی متر، که در سالهای ( ۴۷۵ ۵۰۰ ق م) از سنگ کارنلین (Carnelian) ساخته شده، که در آن  اسپ تروا (Trojan horse) با جنگجویان یونانی، بتصویر کشیده شده است.  

این اثر تأریخی در موزیم ( MET) نگهداری میشود.

قابل یاد آوریست، که اسپ تروا « اسپ تروجان»، یک اسپ چوبی افسانوی بوده و گفته میشود، که یونانیان در طول جنگ  ده ساله شهرتروا « شهر باستانی ۵۰۰۰ هزار ساله در ترکیه امروزی»، از آن برای ورود به شهر ( Troy ) و پیروزی در جنگ استفاده کردند و هومر در کتاب ادیسه (Odysseus ) به اختصار به آن اشاره کرده است. اما در انه اید( Aeneid) شعر حماسی  ویرژیل « شاعر روم باستان»، طوری بیان شده، که پس از یک محاصره بی ثمر ده ساله  شهرتروا ، یونانی ها، آنهم به دستور اودیسه، اسپ چوبی عظیمی ساختند و نیروی منتخبی متشکل از (۳۰) مرد زبده،  ازجمله خود اودیسه را در داخل آن پنهان کردند. درنخست یونانی ها وانمود کردند، که  گویا  با کشتیهای شان عقب نشینی می کنند و اسپ تروجان را در کرانه  شهر تروا رها کردند و وانمود نمودند، که می خواهند به محاصره  تروا  پایان دهند. اما اهالی تروا در مورد «اسپ تروا» به رایزنی نشستند، که  باین اسپ چوبی « کشتی رها شده» چه باید بکنند. ولی با وجود مخالفت هائی، عده باین نتیجه رسیدند، که باید این اسپ را  به عنوان غنیمت جنگی، از آب به داخل شهر خود بکشانند. اما  خلاف تصور در آن شب، نیروهای یونانی ازشکم  اسپ بیرون خزیدند و دروازه ها را برای بقیه افراد لشکر یونانی که با استفاده از تاریکی شب دوباره برگشته بودند، باز کردند. یونانی ها وارد شهر شدند و شهر را تسخیر و ویران کردند و به اینگونه بجنگ پایان دادند.

 اما امروزه به طور استعاری، «اسپ تروا» به معنا و مفهوم هر ترفند یا مکری است، که باعث شود  تا یکطرف مخاصمه نظر به هدفی، دشمن را به مکان  « امن، محافظت شده  وحساس» خود دعوت کند.