37

یک جفت آویزه طلایی، حدوداً دو هزار ساله مربوط به گنجینه باختر !

از کتاب: سخنان نغزی از پرچمن
07 September 2025

یک جفت آویزه طلائی با ابعاد ( ۱۲،۵۱ × ۶،۵) سانتی متر، تزئین شده با نگینهای « فیروزه، گارنت، لاجورد، کارنلین و مروارید» با تصویر ایزد اژدها و با موهای تزئین شده بطور استادانه و ملبس با کرتی کوتاه  (tunic) و تنبان گشاد، شبیه لباسهای معمول عشایر سکائی ، در حالی که  او دو موجود « اژدها مانند »  را در پنجه هایش  گرفته و در جلو اش  نگه داشته است.

 چنانچه این صحنه  کهن و اساطیری آریائی ، مبین قدرت و مظهر شکست ناپذیری است.

البته قابل یاد آوریست، که  داستانهای اسطورۀ ئی اژدها کشی، از جمله داستان کشتن  پتیاره شاخدار، توسط  گرشاسپ ملقب به نریمان « نیای بزرگ رستم » و پهلوان زمان کیومرث ، نخسین پادشاه خاندان پیشدادی در سرزمین آریانای کهن، یکی از نخستین روایات افسانه یی و حماسی  در سرزمین آریانا و جهان  است، که جنبههای اساطیری آن هم در کتاب اوستا ( یسنا، ۹، بند ۱۰؛ یشتها، ۱۹، بند ۴۰) و هم در بسیاری از روایات متأخر بعد از ورود اسلام در سرزمین خراسان بزرگ حفظ شده است. 

این آویزه ظلائی، بعنوان یک اثر تأریخی، در جریان حفریات سالهای (۱۹۷۸ -۱۹۷۹م ) از مقبره شماره (  ۲) یک زن  اشرافی حدوداً (۳۰ یا۴۰ ) ساله ، واقع در سایت باستانی طلا تپه - ولایت  شبرغان - در شمال افغانستان کنونی کشف گردیده است.

 قدامت این اثر تأریخی، نیز همچون سایر آثار تأریخی گنجینه باختر، از نظر باستان شناسان  کشورهای بزرگ جهان ، که این گنجینه  در آنها بنمائیش گذاشته شده ، به قرن اول قبل از میلاد و ربع دوم قرن اول بعد از میلاد، یعنی  مقارن پایان دوره حکومت « یونان - باختری » و آغاز « امپراتوری کوشانی»  بر میگردد.

این اثر با ارزش تأریخی ، در موزیم ملی کابل «؟» نگهداری میگردد.