لغت استرداد چه معنی میدهد؟

کلمۀ استرداد در لغت، معنای بازگرداندن یا مطالبهٔ برگشت چیزی را که از دست رفته باشد، میدهد. 

ریشهٔ لغت:

استرداد لغت عربی است، از باب استفعال (۱).

ریشۀ استرداد :  «رَدَّ» یا پس دادن.

معنی استرداد:  طلب بازگرداندن، یا عملِ بازگرداندن،  برگرداندن، برگشتاندن، پس دادن.

متضاد: احتفاظ (حفظ کردن) قبضه کردن، قید کردن، نگه داشتن.

معادل انگلیسئ استرداد: Extradition

پس، استرداد در لغت، از ریشه «ردّ» (بازگرداندن)، و فاعل آن، کسی میباشد که عملِ بازگرداندن یا استرداد را انجام داده باشد.

بعبارت دیگر، فاعل  چیزی را پس میدهد یا باز میگرداند نه آنکه چیزی را دریافت کند و یا بازیابد.

«باز یابنده» و یا "دریافت کننده " بیشتر معنای کسی را میدهد که چیزی را دوباره پیدا یا دریافت کند، نه  آنکه بازبگرداند یا استرداد کند.

تفکیک نحوی (فاعل/مفعول) در ترکیب "استرداد استقلال"

فاعل:

کشوری که استقلال را تحویل کشور دیگری میدهد. بطور مثال، بریتانیا که استقلال افغانستان را برمیگرداند.

مفعول:

چیزیکه برگردانده میشود یعنی استقلالی که به افغانستان برگردانیده شده است.

به بیان دیگر، بریتانیا موافقت کرد که استقلال را به افغانستان مسترد کند، پس این عمل را استرداد گویند.

و در اینجا، فاعل و برگردانندۀ استقلال، افغانستان نیست بلکه بریتانیا میباشد.

اگر فرض هم کنیم که برگردانندۀ استقلال، افغانستان بوده باشد، یعنی عمل استرداد توسط افغانان انجام یافته باشد، بازهم نادرست میافتد چون ادعا میشود که استقلال افغانستان در قبضۀ انگلیس بوده است پس یگانه فاعل برگردانندۀ با اختیار،  باید خود انگلیس باشد نه افغانستان.

بعبارت دیگر،
نهاد (انگلیس) + مفعول (استقلال افغانستان) + قید موصولی (که در قبضهٔ خود داشت) + فعل (استرداد کرد).

پس، براساس همین استنباط، استرداد استقلال حتی با حصول استقلال همچنان در تضاد قرار میگیرد چون اساساً لغت حصول بمعنای بدست آوردن و کسب کردن میباشد که فاعل آن افغانستان است در حالیکه اگر استرداد بگوئیم. فاعل آن، انگلیس میباشد.

ما میتوانیم هردو اصطلاح را در جملات ساده قیاس کنیم تا معنای آنها بطور دقیق، درک شود:

• "ملت سلحشور و آزادۀ افغان، استقلال کشور خود را به قیمت خون خود حصول کرد."
• "انگلیس استقلال افغانستان را که در قبضۀ خود داشت، به افغانستان استرداد کرد" 

اگر ما در بیان این رویداد تأریخی، از لغت استرداد استفاده میکنیم، در واقع از فعل حصول انکار کرده ایم.