زرافه‌های دابوس، بزرگترین سنگ‌نگاره‌های حیوانات در جهان باستان

زرافههای دابوس (Dabous Giraffes) از مشهورترین و بزرگ ترین سنگ نگارههای عصر نوسنگی (عصر حجر جدید) به شمار می روند. این آثار شگفت انگیز، با قدمتی در حدود ۸۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ سال پیش، توسط هنرمندان ناشناسی بر صخرههای ماسه سنگی در دامنهٔ نخستین رشته کوههای Aïr، در شمال مرکزی کشور نیجر، حکاکی شده اند.

این نقش ها که ارتفاعی نزدیک به شش متر دارند، شامل تصویر دو زرافه با جزئیاتی دقیق و ظریف استند. به گفتهٔ پژوهشگران، زرافهٔ بزرگ تر احتمالاً نر و زرافهٔ کوچک تر ماده بوده است. جایگاه این آثار در منطقهٔ صحرای تنره (Ténéré)، حدود ۱۱۰ کیلومتری شمال آگادز و در نزدیکی بزرگراه ترانس صحرا قرار دارد.

سنگ نگارههای دابوس نه تنها از نظر ابعاد، بلکه از حیث کیفیت هنری و دقت در بازنمائی ویژگیهای زیستی زرافه ها، جایگاه بی نظیری در هنر صخره ئی جهان دارند. جزئیات بدن زرافه ها همچون پوست خال دار، گردن بلند، و حتی حالت اندام ها نشان می دهد که خالقان این آثار، شناختی عمیق از طبیعت و رفتار حیوانات داشته اند.

 بنابرین زرافههای دابوس را می توان سندی ارزشمند از زیست محیط و حیات وحش شمال آفریقا در هزارههای پیش از تأریخ دانست. این سنگ نگاره ها گواهی می دهند که در دوران نوسنگی، مناطق امروزی صحرای بزرگ آفریقا، برخلاف خشکی و بیابانی کنونی، از زیست بوم غنی و سرسبزی برخوردار بوده اند که حیواناتی چون زرافه، فیل و گونههای بزرگ دیگر در آن زیست می کردند. افزون بر آن، این آثار نشان دهندهٔ پیشرفت ذهنی و هنری انسانهای نوسنگی استند؛ مردمانی که نه تنها به شکار و بقا می اندیشیدند، بلکه با نگاهی نمادین و زیباشناسانه، ارتباط عمیق خود با طبیعت را بر صخرههای سخت جاودانه ساختند.

به همین دلیل، زرافههای دابوس را می توان نه تنها میراث فرهنگی نیجر، بلکه بخشی از میراث مشترک بشری دانست که جایگاه ویژه ئی در تأریخ هنر و باستان شناسی جهان دارد.