گردن‌بند طلایی طلا تپه (گنجینه باختر)

این گردن بند طلائی ارزشمند از گنجینهٔ باختر (Bactrian Gold) است که نگین آن با یک کَمیو (Cameo) تزئین شده و بر روی آن نیم رخ شخصیتی با کلاه خود (احتمالاً یکی از اعضای خاندان سلطنتی یونانی-باختری) نقش بسته است.

قدمت این اثر تقریباً دو هزار سال برآورد می شود و آن را مربوط به بازهٔ زمانی «قرن اول پیش از میلاد تا قرن اول میلادی» می دانند. گردن بند در جریان کاوشهای باستان شناسی سالهای ۱۹۷۸–۱۹۷۹ میلادی، در گور شمارهٔ چهارم محوطهٔ باستانی طلا تپه در ولایت جوزجان افغانستان کشف شد. این گور به یکی از سرداران محلی تعلق داشت که به همراه اشیای نفیس و جامههای فاخر دفن شده بود (برخی پژوهشگران او را با سردار نآمدار محلی «هیرایوس» مرتبط دانسته اند).

ویژگی مهم این گردن بند استفاده از هنر کَمیو است؛ هنری که در جهان یونانی–رومی رواج داشت و طی آن با تراشیدن لایههای مختلف سنگهای قیمتی یا صدف، تصاویر برجستهٔ سه بعدی اغلب پرترهٔ فرمانروایان یا ایزدان پدید می آوردند. حضور این فن در گنجینهٔ طلا تپه نشانگر پیوندهای فرهنگی و هنری آریانا با دنیای مدیترانه و مسیرهای بازرگانی جادهٔ ابریشم است.

این گردن بند یکی از برجسته ترین نمونههای آمیزش هنر یونانی، باختری و محلی آریانا به شمار می رود و اکنون در موزیم ملی افغانستان در کابل نگهداری می شود.