قصر دلگشا:
این قصر در روزگار پادشاهی امیر حبیب الله فرزند عبدالرحمان خان بنا نهاده
شد و یکی از زیباترین قصر های ارگ می باشد که در جنوب شرقی ارگ و در وسط
باغ واقع شده است و در آن دفترکار پادشاه افغانستان قرارداشت. پادشاه در
همین قصر از مهمانان خاص به ویژه خارجی ها پذیرائی مینمود.
قصر کوتی باغچه :
این قصر در کنارحرمسرا واقع بوده و دارای یک تعمیر دایروی شکل دو منزله
بوده هر اتاق آن به سبک معماری قدیم دوره تیموری دارای دیوار های میناتور
شده و سقف مرصع میباشد. دروازه و کلکین های این قصر به سبک کنده کاری
نورستان و کابل خرادی شده است. این قصر به حالت نیمه مخروبه قرار داشته و
کار بالای بازسازی آن به شدت و دقت کامل به پیش میرود.
قصر ستور:
این قصر درسمت غربی ارگ اعمار گردید اما به زودی به وزارت خارجۀ افغانستان سپرده شد و اینک شعبه های وزارت مذکور درآن قرار دارند.
قصر نمبر یک :
قصر نمبریک در دوره اعلیحضرت محمد ظاهرشاه برای اقامت شهزاده احمدشاه
احداث گردید که بعدا در دوران ریاست جمهوری محمد داود خان برای مهمانان
سیاسی از آن استفاده میشد.
دورۀ محمد داود خان :
به دنبال
گرفتاری سران حزب کمونیست، دولت روز پنجشنبه ۴ ثور جلسه اضطراری کابینه را
درقصر گلخانه ارگ برگزارکرد، حوالی ساعت ۱۲ بود که ناگهان تانکهای کودتاچیان
به استقامت ارگ راه افتادند و بعد از یک روز تهدیدات زمینی و هوائی
بالاخره با ورود امام الدین با سربازانش در داخل قصر گلخانه و به شهادت
رسانیدن داود خان و خانواده اش نقطه بحران و ویرانی ارگ نیز آغازشد.
قصر نمبر دو :
در دوره ببرک کارمل یک ساختمان دیگری به نام قصر نمبردو احداث گردید تا
کارمل جهت اقامت خانواده خود از آن استفاده نماید، اما این کار به اتمام
نرسید و داکتر نجیب الله جهت استفادۀ محافظین آن را به اتمام رسانید.
دورۀ طالبان :
در دورۀ طالبان برای مدتی جلسات کابینه در ارگ برگزار میشد در همین دوره،
طالبان یک مسجد را در کنار قصر دلگشا و یک تعداد تشناب ها را در زیر
درختان چنار بنا کردند.
به دلیل طرز زنده گی بدوی، دفاتر ریاست جمهوری را تشک فرش نموده و تمام امورات را نشسته و زانو زده انجام میدادند.
درروز گار آنان، درختان ارگ قطع شد. از درختانی که در کشور بی بدیل بودند
به عنوان چوب سوخت در بخاری ها استفاده شد. آنان همچنان یک تعداد میز و
چوکی های عتیقه و منقوش را شکستانده و به گرم کردن خویش استفاده نمودند.
بدین ترتیب ارگ در این دوره به یک مکان متروکه مبدل شد.
دورۀ حامد کرزی:
اگر چه ارگ ریاست جمهوری با تمام تاسیسات آن در اثر جنگ های متداوم به یک
مخروبه مبدل شده بود، اما با روی کار آمدن حکومت حامد کرزی، توسعه
و انکشافی که در ارگ ریاست جمهوری به وجود آمده قرارذیل است:
بازسازی دیوار احاطۀ ارگ،
ترمیم وتجهیز قصر سلام خانه،
اعمار پارک و فضای سبز و چایخانه سنتی در مقابل قصر سلام خانه،
اعمار میدان تشریفات،
ترمیم قصر دلگشا،
ترمیم آهن پوش های مسجد، قصر زرد و برج های پنجگانه،
اعمار کانالازیسیون،
ترمیم دروازه های جنگی،
ترمیم قصر نمبردو،
مدرنیزه کردن سیستم برقی و مخابراتی ارگ،
قیرریزی سرک های ارگ.
قصر سنگی :
این مکان که درجوار قصر گلخانه موقعیت دارد، ابتدا به منظور استقرار
دستیاران امیر بنا شده بود اما با گذشت ایام و به تناسب ضروریات هردوره،
برای رفع نیازهای گوناگون از قبیل دفاتر، دیپو و مرکز تیلفونخانه مورد
استفاده قرار گرفته است.
دردوره حامد کرزی تعمیر و نوسازی
قصرسنگی در دو منزل به صورت مدرن و جدید بنا یافت که از نظر وسعت و بنا،این
قصر ساختمان شورای امنیت را به برج شمال شرقی ارگ وصل می نماید.
درقصر
سنگی جدید، رئیس دفتر مقام عالی ریاست جمهوری و سایر ریاست ها و همکاران
آنان استقرار یافته اند تا در رفت و آمد به قصرگلخانه سهولت داشته باشد.
درمنزل اول قصر سنگی جدید، یک سالون بزرگ احداث شده است که جهت ملاقات های
مردمی رئیس جمهور و صرف غذا با مهمانان و برگزاری کنفرانس های مطبوعاتی
ازآن استفاده میشود.
هر چند در ابتدا بازسازی ریاست جمهوری از اولویت
های حامد کرزی نبود و رئیس جمهور به این تصور بود که بازسازی ارگ
باید در خاتمه بازسازی افغانستان انجام پذیرد، اما ویرانی این ارگ تاریخی،
کار کارمندان ریاست جمهوری را به مشکل مواجه کرده بود و از مهمانان بلند
پایه خارجی و متنفذین و بزرگان کشور که بدون وقفه از ارگ ریاست جمهوری دیدار مینمودند به وجه احسن استقبال صورت گرفته نمیتوانست ومراسم
تشریفاتی به مشکلات متعددی مواجه میشد، تصمیم گرفته شد تا بعضی از پروژه
های بازسازی در ارگ ریاست جمهوری طرح و پیاده گردد.
به اساس تحقق این
پروژه، اکنون ارگ ریاست جمهوری به یک مکان نسبتا خوبی برای پذیرائی مهمانان
و انجام مراسم تشریفاتی مبدل شده است. هر چند در مقایسه با دیگر کشور ها
هنوز کمبودی های نیز دارد.